Index Medicus for the Eastern Mediterranean Region (IMEMR) Index Copernicus ResearchBible J-Gate I2OR ROAD CiteFactor Scientific Indexing Services SID Magiran Google Scholar رتبه علمی پژوهشی از کمیسیون نشریات وزارت بهداشت
مرکز تحقیقات بهداشت نظامی، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج)، تهران، ایران ، khoobdel@yahoo.com
چکیده: (5411 مشاهده)
زمینه و هدف: منطقه خلیج فارس دارای آب و هوای گرم و مرطوب بوده و شرایط مناسب برای تکثیر، زیست و گسترش انواع حشرات و بندپایان سمی را دارد. پیش از این، مطالعاتی بر روی برخی از حشرات و بندپایان سمی از جمله عقربها و مورچه ها و زنبورهای نیش زن انجام گرفته است، مطالعه حاضر در ادامه بررسی های قبلی و تکمیل شناسایی سایر بندپایان سمی مانند عنکبوت ها، رطیل و صدپایان سمی در جزایر سهگانه و قشم انجام گرفت. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در طول سال 1393 در جزایر سهگانه تنبهای بزرگ و کوچک، بوموسی و قشم به انجام رسید. برای صید بندپایان سمی شامل صدپایان از روش جستجوی مستقیم در زیستگاه های طبیعی آنها و روش صید دستی (Hand catching) و همچنین تله گذاری با روش تلههای چالهای (Pitfall trap) استفاده شد. برای صید عنکبوتهای سمی هم روش جستجو و صید مستقیم آنها در محل های تاریک و مرطوب مانند انبارها، سقف اماکن و غیره و همچنین روش صید انبوه (Total catch) بکار رفت. صید شبه عنکبوتها نیز با جستجوی آنها در هنگام شب در اطراف اماکن انجام شد. نمونه های صید شده در داخل الکل 70% قرار گرفت و تشخیص سیستماتیکی آنها با استفاده از کلیدهای تشخیص معتبر انجام گرفت. یافته ها: در این مطالعه تعداد 38 عدد از صدپای بسیار سمی اسکولوپندرا ولیدا (Scolopendra valid) صید و تعیین هویت شد و 70 نمونه دیگر تا حد جنس اسکولوپندرا (Scolopendra spp) تشخیص داده شد. همچنین تعداد 158 عدد عنکبوت صید گردید. در این بین 3 نمونه از عنکبوت بسیار خطرناک و سمی بیوه سیاه پشت قرمز (Latrodectus hasselti ) از روستای مسن و منطقه سوزا و شهر قشم در جزیره قشم صید شد. همچنین تعداد 28 عدد از شبهعنکبوتها از گروه عنکبوت شتری در محیطهای نظامی روستای مسن در جزیره قشم صید گردید. عنکبوتهای شتری غول پیکر از خانواده گالئودیده (Galeodidae) شناسایی شدند. نتیجه گیری: در این مطالعه گونه های بیشتری از بندپایان سمی از جزایر سهگانه و قشم گزارش گردید و اطلاعات بیشتری از فون بندپایان سمی در جزایر بدست آمد. این یافته در زمینه آگاهی از وضعیت انتشار گونه ها و کنترل این بندپایان سمی می تواند مفید واقع شود و علاوه بر این در مطالعات زیست شناسی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
Khoobdel M, Jafari H, Bahmani M M. Survey of poisonous arachnids in the Iranian Triple islands, Great Tunb, Little Tunb, Bu-musa and Qeshm in the Persian Gulf. J Mar Med 2019; 1 (3) :156-162 URL: http://jmarmed.ir/article-1-53-fa.html
خوبدل مهدی، سالاری مهدی، جعفری حسین، بهمنی محمدمهدی. بررسی و شناسایی بندپایان سمی در جزایر سهگانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک، بوموسی و قشم در خلیج‌فارس. مجله طب دریا. 1398; 1 (3) :156-162
