زمینه و هدف: قایق‌های پرنده شناورهای دریایی آیرودینامیک هستند که در ارتفاع کم نسبت به سطح آب پرواز می‌کنند. آسیب های جسمی حاصل از انجام ماموریت های دریایی در شرایط متفاوت اقلیمی و در وضعیت های نرمال یا عملیاتی با این قایق های پرنده، می‌تواند سبب صدمات مکانیکی و ارتعاشی ناشی از تکان های پروازی باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارگونومی قایق‌های پرنده (یکی از کلاس‌های نسل اول) متناسب با شرایط جسمی و فیزیولوژیک خلبانان در ایران انجام شد.
روش‌ها: در مطالعه‌ای پایلوت، تعداد ۶ نفر از خلبانان شاغل در قایق‌های پرنده (یکی از کلاس‌های نسل اول) در ایران در سال ۱۳۹۲ به صورت در دسترس بررسی شدند. مشکلات جسمی (عضلانی-اسکلتی، شنوایی، بینایی، پوستی) و روانی (استرس و اضطراب) مرتبط با کار در قایق‌های پرنده توسط پزشک متخصص ثبت شد. بازدید میدانی از جنبه های ارگونومیک اجزای مختلف قایق‌های پرنده و انجام مصاحبه نیمه ساختارمند با خلبانان در این زمینه انجام شد.
یافته‌ها: میانگین سنی ۶ خلبان قایق های پرنده ۶/۲±۲۴/۸ سال بود. همه خلبانان دچار صدمات اسکلتی عضلانی، عارضه مفصلی و ستون فقرات و کمردرد، ناراحتی شنوایی بودند. همه خلبانان از نظر روحی در حین پرواز یا فرود دچار اضطراب و هراس شده بودند. تکانها و ارتعاشات ضربه ای ناشی از صعود و فرود، صدای آزار دهنده موتور قایق پرنده در بالای سر خلبان، عدم وجود سیستم خنک کننده و عدم طراحی لباس مناسب پروازی، عدم رعایت کامل اصول ارگونومی در طراحی صندلی و فضای داخل کابین، ناکافی بودن آموزش خلبانان در بازدید میدانی و مصاحبه خلبانان ثبت شد.
نتیجه‌گیری: خلبانان شاغل در قایق‌های پرنده بدلیل عوامل ارگونومی نامناسب این قایق ها و همچنین صندلی نامناسب و دریافت ناکافی آموزش، در معرض خطر آسیب و صدمات جسمی و روانی هستند. طوری که در مطالعه حاضر همه خلبانان قایق پرنده دچار این آسیب‌ها بودند. با درنظر گرفتن این موارد در بازطراحی این قایق پرنده و آموزش بیشتر به خلبانان، ضمن حفظ سلامت ایشان، سطح عملکرد را نیز می‌توان ارتقا داد.
