مرکز تحقیقات علوم رفتاری، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، تهران، ایران ، esazad@yahoo.com
چکیده: (1802 مشاهده)
زمینه و هدف: عوامل استرس زا و فشارهای روانی شغلی منجر به کاهش سلامت جسمی، بهرهوری و عملکرد مناسب پرسنل میشود. هدفاز اینپژوهشبررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت استرس شغلی در کارکنان نیروی دریایی با استفاده از روش گراند تئوری بود. روشها: این پژوهش بصورت کیفی و با استفاده از روش گراند تئوری انجام شد. جامعه آماری شامل همه متخصصان، روانشناسان حوزه صنعتی-سازمانی و شغلی، کارکنان ارشد صف و ستاد در نیروی دریایی بودند که با روش نمونهگیری هدفمند تعداد 22 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق و نیمهساختاریافته بود که در چند جلسه تکمیل شد. دادههای کیفی به دست آمده از مصاحبهها بر اساس نسخه کوربین و اشتراوس (2008) با روش کدگذاری در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها: با کدگذاری باز تعداد 114 مفهوم، با کدگذاری محوری23مؤلفه وبا توجه به نقش و جایگاه 6 بعد اصلی بدین شرح استخراج شد: عوامل تاثیرگذار (شرایط علّی) بر مدیریت استرس شغلی (مقوله اصلی) مؤثر است و این ابعاد بر سرلوحه قرار گرفتن مدیریت استرس شغلی (بعد راهبردها) تأثیر دارد. از سویی دیگر ابعاد بستر یا زمینه و مداخلهگرها بر راهبردها مؤثرند و آن را تحت تاثیر قرار میدهند. در نهایت، بعد راهبردها بر به کارگیری مدیریت استرس شغلی (پیامدها) مؤثر است. پایایی نظرات صاحبنظران 96/0 به دست آمد. نتیجهگیری: مشخص شدن این عوامل (یافتههای این پژوهش و مدل به دست آمده) میتواند به مدیریت هرچه بهتر استرس شغلی پرسنل نیروی دریایی کمک کند تا علاوه بر افزایش سلامت فردی و خانوادگی و کاری خود، بهرهوری شغلی نیز افزایش یابد.