دکتر معصومه یوسف پور،
دوره ۲، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
در سال‌های اخیر گزارش‌های پراکنده‌ای از تغییر رنگ آب دریا در بخش ساحلی خلیج فارس گزارش شده است. کشند قرمز یا Red tide پدیده‌ای است که در اثر تکثیر، رشد و تجمع فیتوپلانکتون‌ها و افزایش تراکم آنها در آب بروز کرده و در اثر آن، رنگ آب به قرمز می‌گراید. کشندهای قرمز ضرورتاً همیشه قرمز نیستند و این اصطلاح بیشتر با اصل ماهیت پدیده شکوفایی مرتبط است. در دهه‌های اخیر شکوفایی جلبکی مضر که به Harmful Algal Blooms(HABs) موسوم است در آب‌های ساحلی دنیا رو به افزایش بوده که سلامت انسان و اکوسیستم‌های دریایی را به مخاطره انداخته است. تقریبا ۷۵ درصد گونه‌های HABs از «داینوفلاژلاها» بوده و خیلی از گونه‌های سمی آنها کیست‌های مقاوم تولید می‌کنند. انتقال کیست توسط کشتی‌ها اصلی‌ترین روش انتقال در دریاها و افزایش جهانی HABs می‌باشد. همچنین بادهای شدید، جریان‌های فراجهنده (upwellig)، باران‌های شدید و سنگین، استفاده از کود و برخی از فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل تغییرات شوری، دما و آلودگی در بروز این پدیده موثر هستند. تاکنون روش مشخصی برای جلوگیری از بروز پدیده کشند قرمز شناخته نشده است. همچنین طول مدت وقوع آن، زمان محو شدن آن و محل جدید بروز آن قابل پیش‌بینی نیست. اثر کشند قرمز بر حیات آبزیان و انسان مهم و قابل بررسی است. HABs باعث ایجاد توکسین و مسمومیت در انسان، ماهیان و دیگر آبزیان می‌شوند. سلامت غواصان را تهدید کرده و سبد غذایی مردم سواحل را از بین می‌برند. پیامدهای اجتماعی- اقتصادی کشند قرمز بر صنعت تکثیر و پرورش، صید و صیادی، توریسم و حیات وحش قابل‌توجه است.
