رضا اسلامی، سید مرتضی حسینی آرا، صادق زارعی، فرزاد عباسپور، سید رضا حسینی آرا،
دوره ۴، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۱ )
چکیده
علل عمده آسیب تروماتیک مغزی (TBI) در موارد نظامی شامل ضربه شدید سر، قرار گرفتن در معرض مواد منفجره و آسیبهای نافذ بالستیک است.TBI نظامی ممکن است منجر به یک سری پیامدهای ناگوار، از جمله سردرد، سرگیجه، استفراغ و اختلال هوشیاری، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، افسردگی، تحریکپذیری، تمایل به خودکشی در فرد نظامی شود. TBI همچنین ممکن است کیفیت زندگی جانبازان را کاهش دهد و تأثیر جدی بر عملکردهای اجتماعی آنها بگذارد.
از نظر مکانیسمهای پاتوفیزیولوژیک، آسیب انفجار و امواج ضربهای ایجاد شده توسط سلاحهای انفجاری شایع ترین مکانیسم آسیب درTBI نظامی هستند. این آسیب انفجاری از نظر پاتولوژیک به صورت وازواسپاسم، آسیب آکسون و میکروواسکولار، پرخونی، خونریزی و ادم سلولهای مغزی ظاهر میشود و تشخیص پاتولوژیک آن بیشتر بر آسیب آکسونی تروماتیک چند کانونی (multifocal traumatic axonal injury ) و هایپرفسفوریلاسیون پروتئین Tau متمرکز است. هایپرفسفوریلاسیون پروتئین Tau بعنوان مکانیسم اصلی ایجاد علائم عصبی پس از TBI مطرح است، اگرچه شواهد هنوز کافی نیست. مکانیسم پاتوژنز بعدی در TBI نظامی، آسیب سد خونی مغزی است که احتمالاً با التهاب اطراف عروقی و فرآیندهای خودایمنی و آسیب اکسیداتیو مرتبط است که نفوذپذیری سد خونی مغزی را افزایش داده و متابولیسم انرژی در سلولهای مغز را مختل میکند و همچنین تعادل غلظت یون در داخل و خارج سلول های بافت مغز بهم میخورد که در نهایت به ادم وازوژنیک پس از TBI منجر میشود.
گزارش شده که غیرقابل پیشبینی بودن تغییرات پاتولوژیک و تاخیر در ارزیابی پس از آسیب، عوامل اصلی هستند که تشخیص زودهنگام TBI نظامی را محدود میکنند. با این وجود تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته و نشانگرهای زیستی برای تشخیص زودهنگام TBI نظامی، مفید گزارش شدهاند. امروزه، مداخلات فوری در بیماران مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی با وجود فناوریهای مختلف جدید، همچنان یک چالش بالینی است. برای بهبود کامل صدمات در سیستم عصبی و توانمند ساختن افراد نظامی برای بازیابی عملکردهای اجتماعی، توسعه فناوریها برای تشخیص و درمان ضروری است.