زمینه و هدف: گیاه خار مریم (Silybum marianum) یکی از گیاهانی است که جنبههای دارویی مؤثری برای آن قائل شدهاند. هدف از این مطالعه، تعیین اثر عصاره الکلی گیاه خار مریم بر عملکرد رشد و فعالیت آنزیمهای کبدی در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) بود.
روشها: تعداد ۱۸۰ قطعه بچه ماهی با میانگین وزنی ۲۱/۱±۱۰/۴۰ گرم در یک طرح تصادفی با ۴ تیمار آزمایشی و ۳ تکرار (با تعداد ۱۵ قطعه در هر تکرار) مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمار شاهد (بدون عصاره الکلی) و تیمارهای آزمایشی سه گروه دیگر به ترتیب دارای ۵/۲، ۵ و ۱۰ گرم عصاره گیاه خار مریم به ازای هر کیلوگرم غذا بود. هر ۱۵ روز یکبار بعد از بیهوشی، زیستسنجی و شاخصهای رشد ماهیان محاسبه می شد. فعالیت آنزیمهای کبدی در پایان دوره آزمایش (روز ۹۰)، در خون سنجش شد.
یافتهها: بیشترین وزن انتهایی (۱/۳۴±۴۶/۲۰)، افزایش وزن بدن (۱/۵۰±۳۶/۳۰) و نرخ رشد ویژه (۰/۱۲±۱/۵۵) در تیمار حاوی ۱۰ گرم عصاره الکلی گیاه خار مریم در کیلوگرم جیره غذایی مشاهده شد که در مقایسه با تیمار شاهد اختلاف معنیداری داشت (۰,۰۵>P). همچنین بیشترین و کمترین ضریب تبدیل غذایی به ترتیب در تیمار شاهد (۰/۱۱±۱/۷۵) و در تیمار حاوی ۱۰ گرم عصاره (۰/۱۲±۱/۲۵) مشاهده شد (۰,۰۵>P). میزان آنزیمهای آلکالین فسفاتاز (ALP)، آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) در تیمار حاوی ۱۰ گرم عصاره نسبت به تیمارهای دیگر کمتر بود ولی اختلاف معنیداری میان این آنزیمها در تیمارهای مختلف مشاهده نشد (۰,۰۵<P).
نتیجهگیری: طبق یافتههای مطالعه حاضر، استفاده خوراکی از عصاره الکلی گیاه خار مریم موجب بهبود عملکرد رشد و همچنین فعالیت آنزیمهای کبدی ماهی کپور معمولی شد.