گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه و فنی‌مهندسی، دانشگاه گنبد‌کاووس، گرگان، ایران ، darsanaki@hotmail.com
چکیده: (1592 مشاهده)
جانوران دریایی به دلیل داشتن متابولیت‌های ثانویه از مهم‌ترین منابع تولیدات طبیعی با منشأ فعالیت‌های زیستی محسوب می‌شوند. این ترکیبات طبیعی می‌توانند کاربرد‌های غذایی و دارویی زیادی داشته باشند. در سال‌های اخیر تلاش‌ها به منظور یافتن مواد زیست فعال از جانداران به خصوص جانوران دریایی افزایش یافته است. خارپوستان از جمله ستاره‌های شکننده، ستاره دریایی، توتیای دریایی، خیار دریایی گروه قدیمی و متنوع از بی‌مهرگان دریایی هستند که منبع غنی از ترکیبات ضد باکتریایی و ضدسرطانی با مکانسیم فعالیت بالا محسوب می‌شوند. با وجود پیشرفت فوق‌العاده در پزشکی، بیماری‌های ناشی از میکروارگانیسم‌ها هنوز هم یک تهدید عمده برای سلامت عمومی می‌باشد. امروزه با افزایش مقاومت‌های آنتی بیوتیکی و رشد انواع سرطان‌ها و اثرات جانبی داروهای شیمیایی، استفاده از درمان‌های جایگزین و نوین طبیعی ضروری به نظر می‌رسد. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که ترکیبات جدا شده از اندام‌های مختلف خیار و توتیا دریایی می‌تواند اثرات ضدمیکروبی و ضدسرطانی داشته باشند. طی این مطالعه مروری، نتایج حاصل از اثرات ضدمیکروبی و ضدسرطانی توتیا و خیار دریایی خلیج فارس و دریای عمان در دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفت.
